Günümüzde birçok il ve ilçede yapılar kentsel dönüşüm ile yenileniyor. Anlaşma sağlayan hak sahipleri riskli binalarını yıkarak yeni bina inşa ettiriyor. Ancak her zaman tüm malikler aynı fikirde olmayabiliyor. Taşınmazın kentsel dönüşüm sürecine hiç girmesini istemeyenler veya yıkıldıktan sonraki akıbeti hakkında farklı düşüncesi olanlar sürecin yasal olarak nasıl işlemesi gerektiğini araştırıyor.
Öncelikle maliklerin riskli bina tespiti için çoğunluk aranmadığını ancak yapılan tespite itiraz etme haklarının bulunduğunu bilmeleri gerekiyor.
Oturduğunuz yapı riskli olarak tespit edilmişse malik olarak onbeş gün içinde itiraz etme hakkınız bulunuyor. Akabinde bu itirazlar, incelenip karara bağlanıyor. Ancak yapının riskli olduğuna tekrar kanaat getirilmesi halinde yıkım sürecinin kanuni süreler içerisinde gerçekleşmesi gerekiyor.
Riskli binanın yıkılmasından sonra, maliklerin hisseleri oranında en az 2/3 çoğunluk ile yapılacak işlemler konusunda anlaşma sağlaması gerekiyor. 2/3 çoğunluk sağlandıktan sonra yapı hakkında verilen karar uygulamaya geçiliyor. Peki, bu aşamada kentsel dönüşüm 1/3 azınlık hakları nelerdir? Kentsel dönüşüme girmek istemeyenlere ne olacak?
Kentsel dönüşüm 1/3 azınlık hakları, kentsel dönüşüm mevzuatında açıklanıyor. Buna göre 2/3 çoğunluk ile alınan karara katılmayan maliklerin bağımsız bölümlerine ilişkin arsa payları; Bakanlıkça tespit ettirilen rayiç değerden az olmamak üzere anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılıyor.
Paydaşların satın almamaları halinde bu paylar üzerinde yapılabilecek işlemler şu şekilde sıralanıyor:
- Bakanlığın talebi üzerine, tespit edilen rayiç bedeli de Bakanlıkça ödenmek kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil edilir ve yapılan anlaşma çerçevesinde değerlendirilmek üzere Bakanlığa tahsis edilmiş sayılır.
- Bakanlıkça uygun görülenler TOKİ’ye veya İdareye devredilir.
Bu durumda, paydaşların kararı ile yapılan anlaşmaya uyularak işlem yapılır.
Üzerindeki riskli bina yıkılmış olan arsanın maliklerine yapılan tebligatı takip eden otuz gün içinde en az üçte iki 2/3 çoğunluk ile anlaşma sağlanamaması hâlinde, bu arsalar için Bakanlık, TOKİ veya idare tarafından acele kamulaştırma yoluna gidilebilmektedir.